روستای سید ابوصالح ( روستای مله) | جاهای دیدنی | تصاویر گردشگری

روستای سید ابوصالح ( روستای مله) کجاست؟ روستای سید ابوصالح ( روستای مله) در 17 کیلومتری شرق شهرستان قائم شهر استان مازندران واقع شده است. روستای سید ابوصالح یکی از مناطق نمونه گردشگری استان مازندران است که دارای محیط طبیعی سرسبز است که چشم انداز زیبایش را مرهون داشتن درختان تنومند و گونه های گیاهی خاص جنگل های هیرکانی است. روستای مله (روستای سید ابوصالح) شهرت اش بیشتر بخاطر وجود امامزاده و عنایات و احترام مردم این دیار به ایشان است. از نام های قدیمی این روستا مله است ( در گویش مازنی به معنی محله) که اکنون به دلیل وجود بارگاه امامزاده سید ابوصالح ابن حضرت موسی کاظم (ع)، این روستا با نام ایشان شناخته می شود. این روستا در گذشته، شهری بوده به نام کالیج که دارای بازار بزرگی به نام (بازار مسگرها) داشته که مدت ها پیش بر اثر زلزله آن شهر نابود شد.

طبیعت پاییزی روستای سید ابوصالح

شنیدن نام مله برای مازندرانی ها و حتی اهالی روستا نا آشناست و شاید اگر دکتر منوچهر ستوده نامی از مله در کتابش نمیبرد ، برای همیشه به دست فراموشی سپرده میشد. تنها کسی که نام مله را میداند، خادم قدیمی امامزاده حاج آقا صالحی است، میگوید: این روستا و روستاهای قبل از آن کوتنا، ریکنده و کرچنگ در زمانهای قدیم یک روستا بوده است با نام کالیج، پادشاه آن ضحاک نام داشت. ریکنده محل رای گرفتن بوده است،کوتنا محل کوفتن طبل در زمان جنگ بوده است تا جنگاوران برای جنگ حاضر شوند پاییتخت پادشاه روستای مله بوده است. بعد از مرگ پادشاه این روستاها از هم جدا شد و این روستا دارای نام مله شد تا اینکه حضرت سید ابو صالح مظلوم در این مکان به شهادت رسید، در همین مکان به خاک سپرده شد، اکنون همه این روستا را با نام سید ابو صالح میشناسند.

نمایی از طبیعت روستای سید ابوصالح – قائم شهر

هویت و بقعه امامزاده سید ابوصالح

طبق شجره و نسب خانوادگی ایشان امامزاده سید ابوصالح ابن زید ابن امام موسی کاظم (ع) است ، قدمت بقعه ایشان مربوط به دوره قاجاریه است که در سال 1383با شماره ی 11339 به ثبت فهرست آثار ملی ایران درامد. فضاي امامزاده حدود 4 هکتار است که همه آن، دو سال قبل جزو آثار فرهنگي به ثبت رسيده است. طبق گفته کارشناسان، این بنا متعلق به ۸۰۰-۶۰۰ سال پیش است ولی اهالی روستا معتقدند حضرت سید ابوصالح نوه موسی بن جعفر فرزند زید است. زمانی که امام رضا به ایران آمد و به خراسان رفت، تعدادی از یارانش نیز با او به ایران آمدند، امامزاده سید ابوصالح یکی از آن افراد است که از دست دشمن فرار کرد و به این روستا رفت، چشمه ای در نزدیکی امامزاده است که معروف به چشمه امام است که اهالی آب آنرا شفابخش میدانند و در کنار چشمه اتاق کوچکی برای زائران ساختند تا در این اتاق از آب چشمه برای استحمام استفاده کنند. اهالی معتقدند، حضرت سید ابوصالح برای گرفتن وضو از آب این چشمه استفاده میکرد، یک روز آن حضرت مثل همیشه با آب چشمه وضو گرفت به این مکان آمد در حال نماز خواندن بود که او را به شهادت رسانند بعدها اهالی در این مکان، این بنا را ساختند. این بنا یادگار طبرستان است و میتوان گفت یکی از بناهایی است که تغییری زیادی در آن ایجاد نشده است و شکل قدیمی و تاریخی خود را حفظ کرده است.

جاذبه توریستی مشابه : امامزاده قاسم( ع) شهر بابل

ویژگی های معماری بقعه امامزاده سید ابوصالح

بنای امامزاده ، سقا تلار و زائرسرا در کنار هم مجموعه ای را به وجود آورده اند. زائرسرا بنای جدیدی است که برای اقامت زائران امامزاده ساخته شده است. اما دو بنای دیگر امامزاده وسقاتالار نمونه ای از شاهکار و هنر مردم طبرستان است. به طور کلی آرامگاه سادات در طبرستان ( مازندران قدیم ) به دو صورت است.۱- بصورت آرامگاههای برجی شکل، آرامگاههایی بودند که حاکمان برای سادات می ساختند به همین علت بنا از عظمت فوق العاده ای برخوردار است. ۲-آرامگاههایی مثل این آرامگاه که از دو اتاق با سقف شیبدار ساده توسط مردم محلی ساخته شده است و چون مثل حکومت از پشتوانه مالی برخوردار نبودند،برای نشان دادن عظمت صاحب آرامگاه از نمادها و عناصر دیگری در معماری بنا استفاده شده است.

امامزاده سید ابوصالح

به گفته کارشناسان در گذشته این بنا گنبد دار بوده است ابتدا اتاق مقبره ساخته شد بعد اتاق مسجد و تغییر شکل بنا به صورت امروزی مربوط به زمان قاجار است،اکنون امامزاده بنایی است چهارگوشه با مسجد بزرگ متصل به آن سفال پوش به علت بارندگی زیاد از سقف شیبدار استفاده شده است با نمای آجری، به گفته اهالی کمی بالاتر از امامزاده کارگاه آجرپزی بوده است که از آن اجرها برای ساخت امامزاده استفاده شده است ولی امروز چیزی از آن باقی نمانده است. ملات به کار رفته در بنا آهک، نوعی خاک رس،خاک سنگ که برای تیرگی از خاکستر استفاده شده است. به گفته کارشناسان چون آسمان شمال کشور به علت بارندگی فراوان در اکثر اوقات به رنگ خاکستری است از ملات به رنگ خاکستری استفاده شده است که تداعی گر رنگ آسمان در طبرستان است و به این وسیله شخصیت صاحب آرامگاه را که شخصیتی ملکوتی و آسمانی دارد معرفی میکند. در نمای بنا از نقوش گیاهی، درخت استفاده شده است،زیرا گل و گیاه و نقوش مربوط به این موجود لطیف و زیبا آفریده ای است که بهشت با آن معنا می یابد. در بین گیاهان درخت نزد همه اقوام و باورها در سراسر جهان از جایگاهی والا و ارزشمند برخوردار است.از درخت سرو استفاده شده است که سمبلی از عاشورا است وبه خاطر همیشه سرسبز بودنش نمادی از جاودانگی است . در ورودی اتاق مقبره از آلومینیوم است که بی تناسب با قدمت بنا نصب شده است به گفته حاج آقا صالحی در گذشته به جای این در ،در چوبی دیگری با ارتفاع کم وجود داشته است تا کسی که وارد امامزاده میشود سر خم کند و با احترام وارد شود. ولی دیگر از آن در خبری نیست.

امامزاده سید ابوصالح

دیوار داخلی اتاق مقبره با گچ پوشیده شده است، اما دیوار اتاق مسجد از آجر است و محرابی زیبا و قدیمی دارد دارای پنجره های چوبی و مشبک است همچنین دارای سه در چوبی است که فقط از در شرقی برای رفت و آمد استفاده میکنند که این در به ایوانی با ستون های زیبا و نرده های چوبی باز میشود و از دو درب دیگر فقط برای تهویه هوا در اتاق مسجد استفاده میشود. سقف داخلی بنا از چوب ساخته شده است که به صورت پله پله است و این پله پله بودن نقش سازه ای در بنا دارد و نیرو های جانبی را تحمل میکند. در وسط دیوار از یک کلاف چوبی استفاده شده است که مقاومت بنا را در برابر زلزله و تنش های افقی افزایش داده و بنا را در مقابل نشست یکپارچه میسازد. سقاتالار یا به زبان مردمی سقانفار یکی از گنجینه های به جا مانده در طبرستان است که از روح هنری و سنت معنوی با معماری کهن که ریشه در فرهنگ و معماری آیینی دارد و تا کنون ناشناخته مانده است سرچشمه میگیرد که معمولا سقا تالارها در حریم امامزاده،تکیه ،گورستان فضایی را به خود اختصاص داده اند. سقا به معنای کسی که آب میدهد یا آب میفروشد و واژه تالار که به دنبال سقا آمده است به دلیل کاربرد تعداد زیادی ستون در این بنای کوچک چوبی است ،که بر روی پایه های قطور چوبی به فرم چهار گوش به صورت قفل و بستی قرار گرفته است. برای رفتن به داخل سقاتالار از پله های چوبی کوچکی که در کنار بناست استفاده میشود. چون سقاتالار وقف حضرت ابوالفضل است بیشتر در ماه محرم از آن استفاده میشود همچنین اگر کسی روضه ابو الفضل داشته باشد در این مکان برگزار میکند. اَلَمی در داخل سقاتالار است که برای فیلم روشنایی در دشت ساخته شده است این فیلم در نوروز ۱۳۸۲ از شبکه دو سیما پخش شد. مهدی سلوکی ( بازیگر این فیلم) درمانده از همه چیز و همه کس به این امامزاده پناه برد تا مرحمی برای دردها و مشکلاتش بیابد. اهالی روستا به خوبی این فیلم را به یاد دارند .

چوب در طبرستان به وفور یافت میشود، در ساختن درها ، پنجره ها و ضریح و سقف داخلی بنا از چوب استفاده شده است در واقع استفاده از چوب به عنوان ماده اصلی سازنده بنا بسیار آگاهانه صورت گرفته است. شاید استفاده از چوب در معماری طبرستان علاوه بر اینکه جز مصالح بومی است حس زنده بودن حیات و آرامش را بیشتر در آدمی بر می انگیزد. صندوقی چوبی مرقد وسط را پوشانده است و صندوق فرعی دیگری داخل صندوق اصلی بر روی قبر قرار گرفته است، که هر دو دارای کنده کاریهای زیبا و هنرمندانه ای است. دکتر منوچهر ستوده در کتاب از آستارا تا استر آباد کنده کاریهای بر بدنه شرقی ضریح را اینطور ثبت کرده است بر حاشیه بالای این بدنه الله لا الا هو الحی-تا-له ما فی السموات ، بر تخته های قسمت وسط صندوق در جبهه شمالی الرحمن و در جبهه جنوبی سوره یس حک شده است.
دری که از اتاق مقبره به اتاق مسجد باز میشود دارای کنده کاریهای زیبا و هنرمندانه ای است .دکتر منوچهر ستوده عبارات حک شده بر روی در را این چنین توصیف کرده است بر بائوی چپ لنگه چپ که بانی و نجاری این در و صندوق بید کربلایی روح الله آهنگر صورت گرفته است. بر بائوی سمت راست لنگه سمت چپ عبارت استاد شاه نظر حک شده به طور کلی در تمام چهار گوشه در اسامی افرادی که در ساخت این شاهکار نقش داشته اند آمده است و به یقین این کار گروهی است و کسی به تنهایی توانایی ساخت چنین شاهکاری را ندارد
سقف داخلی بنا از چوب به صورت پله پله با کنده کاریهای زیبا و ماهرانه ای است پنجره های کنده کاری شده است و دری که از اتاق مسجد به بیرون راه دارد نیز دارای کنده کاریهای زیبایی میباشد.

امکانات، سوغاتی، آدرس و راه دسترسی به روستای سید ابوصالح ( روستای مله )

این مکان توریستی مذهبی دارای زائرسرا و سرویس بهداشتی است. همچنین امکان کمپ زدن در فضای زیبای کنار امامزاده وجود دارد. کنجد، کنف، ابریشم، عسل و نیشکر از محصولات تولیدی بومیان این روستا است که گردشگران از این محصولات محلی بعنوان سوغاتی خرید می کنند.
پس از عبور از جاده آسفالته شهر قائم شهر و نیز عبور از روستای کوتنا در دامنه های زیبای البرز و بر روی یکی تپه بلند به روستای سید ابوصالح میرسیم. دو کیلومتر پایانی منتهی به این روستا، خاکی می باشد.